- English
- Metacognitive Training (MCT)
- Self-help app COGITO
- Self-help app COGITO (Turkish)
App Store and the Apple logo are trademarks of Apple Inc.
COGITO size yardımcı oldu mu?
Kendi-kendine yardım uygulaması COGITO
Akıllı telefon uygulaması COGITO, çeşitli duygusal sorunlar için egzersizler sunmaktadır. Uygulamanın amacı ruh sağlığını iyileştirmek, hayat tatminini ve özsaygıyı yükseltmektir. Bununla beraber uygulama bir psikoterarapi ikamesi değildir! Bu web sayfası uygulama hakkında ek bilgiler sunmaktadır (ayrıca bkz: uygulamanın menüsünde yer alan “Öğretici”).
COGITO’yu Android ve iOS Store’lardan indirebilirsiniz. Size önerimiz, bu web sayfasındaki detaylı talimatları okumadan önce uygulamadaki ve Android ile iOS Store’ların uygulama sayfasındaki talimatları dikkatlice okumanızdır. COGITO ayrıca Metakognitif Eğitim’in (MCT) bir tamamlayıcısı olarak da kullanılabilir (www.uke.de/mct).
Not: Zaman zaman Huawei marka akıllı telefonlar belli bir süre sonra bildirim göndermeyi durdurabilmektedir. Bu sorunun çözümü için linkteki şu video izlenebilir: https://www.youtube.com/watch?v=C7ep6mQdxw8 ya da direkt bize ulaşabilirsiniz.
Bu web sayfası sizin için hangi soruların cevaplarını verecek?
Ruh sağlığına ilişkin sorunlar yaşayan kişilerle yürütülen birçok randomize kontrollü çalışmanın sonuçları oldukça umut vericidir. Uygulamanın ilk versiyonunu depresif semptomları olduğunu bildiren 90 kişilik bir örneklem ile test ettik. Örneklemin büyük bir bölümü uygulamayı olumlu yönde değerlendirdi. Uygulamayı düzenli kullanan kişiler, iyilik hallerinde iyi yönde önemli bir gelişme deneyimlediler. Bekleme listesindeki kontrol grubuna kıyasla uygulama kullanıcılarındaki bu değişimlerde istatistiksel bakımdan anlamlı bir trendde yükseliş gözlemlendi (Lüdtke, Pult, Schröder, Moritz & Bücker, 2018, Psychiatry Research).
Ruhsal sağlık sorunları yaşayan öğrencilerle yürütülen ikinci bir çalışmada ise depresif semptomlarda ve özsaygıda istatistiksel bakımdan anlamlı etkiler gözlemledik (Bruhns, Lüdtke, Moritz & Bücker, 2021, https://mhealth.jmir.org/2021/7/e26498).
Bu iki çalışmadan elde edilen umut verici sonuçlara dayanarak, COGITO’yu geliştirdik. 213 katılımcıyla gerçekleştirilen güncel bir randomize kontrollü çalışmaysa kontrol grubuna kıyasla COGITO kullanıcısı grubun özsaygısında, depresif ve kaygı semptomlarında önemli iyileşmeler gerçekleştirdiğini gösterdi.
İLK ÇALIŞMAYI ÖZETLEYEN MAKALEYİ BU LINKTEN İNDİREBİLİRSİNİZ:
COGITO, duygusal sorunlar yaşayan kişiler için geliştirilmiş ücretsiz bir uygulama olmakla beraber, bu tür sorunlar yaşamayan kişilerin de iyilik hallerini korumak ve geliştirmek için kullanabilecekleri bir uygulamadır. Uygulamanın temel paketi “Ruh Hali ve Benlik Saygısı” olarak adlandırılan pakettir. Uygulama menüsünün “Ayarlar” bölümünden ek paketleri de aktifleştirebilirsiniz. Bu ek paketlerden biri, özellikle kumar ve diğer şans oyunları problemleri yaşayan kişiler için geliştirilmiştir. Diğer bir program paketi ise psikotik deneyimler yaşamış kişileri hedeflemektedir. (Bu paket, ideal olarak Psikoz için Metakognitif Eğitim ile beraber kullanılmalıdır ve Psikoz için Metakognitif Eğitim materyalleri www.uke.de/mct adresinden ücretsiz olarak indirilebilir). Program paketlerini aktive etmeniz için yapmanız gerekenler aşağıda açıklanmıştır. Şu not edilmelidir ki bu uygulamanın kullanımı yüz yüze terapinin bir ikamesi değildir!
Uygulamanın sunduğu egzersizler üzüntü, yalnızlık ve dürtü kontrolü eksikliği gibi duygusal sorunları azaltmak için bilişsel davranışçı terapi (BDT) ve metakognitif eğitimin (MCT) geliştirdiği etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmış tekniklere dayanmaktadır. Bizim niyetimiz, bu teknikleri kendi-kendine yardım yaklaşımıyla bir araya getirmekti. Her gün, yeni bir egzersiz yapıyor olacaksınız. Her bir egzersiz ise yalnızca birkaç dakikanızı alacak ve gündelik yaşamınıza kolaylıkla entegre edilebilecektir. Bildirimler (ki bunlar opsiyoneldir, gerektiğinde devre dışı bırakabilirsiniz) size egzersizleri düzenli olarak yapmanızı hatırlatacaktır. Ayrıca kendi egzersizlerinizi de oluşturabilir/düzenleyebilir ya da mevcut egzersizleri düzenleyebilir ve böylelikle uygulamayı kendi “koruyucu meleğinize” dönüştürebilirsiniz. Egzersizleri nasıl oluşturabileceğinize veya düzenleyebileceğinize dair talimatlar aşağıda verilmiştir. Bununla beraber uygulama otomatik olarak kullanıcı davranışına adapte olmamaktadır (yani, uygulamaya bir öğrenme algoritması dahil değildir). Lütfen öncelikle menüde yer alan “Öğretici” öğesi altındaki temel talimatları okuyun.
Kişisel iyilik halinize “iyi bakmak” biraz “dişlerinizi fırçalamaya” benzer; bu egzersizleri düzenli bir şekilde yapmalısınız ki rutininizin bir parçası haline gelsinler ve modunuzu değiştirebilsinler. Bir problemle nasıl başa çıkılabileceğine dair bir şeyler okumak genellikle yardımcıdır fakat yeterli değildir; üstelik genellikle de uzun vadeli değişimlere ön ayak olmaz. Uygulamadan en çok faydayı egzersizleri aktif bir şekilde düzenli olarak yaparsanız alırsınız! Egzersizler zaman içerisinde kendilerini tekrar edecekler. Bu, iyi bir şeydir! Güçlükleri aşmak, yalnızca düzenli tekrarlar sayesinde mümkündür.
COGITO, egzersizleri hatırlatması için gündelik bildirimleri almanızı istediğiniz zamanları seçmenize izin vererek size esneklik sağlar (“Hatırlatıcı kur”).
Bildirimlerle alakalı sorun mu yaşıyorsunuz? Youtube, belirli uygulamaların bildirimlerinin kesin olarak alınması için akıllı telefonunuzun ayarlarını nasıl ayarlayacağınızı gösteren pek fazla içerik bulundurmaktadır (Huawei telefonlar için örnek: https://www.youtube.com/watch?v=C7ep6mQdxw8).
Uygulamanın dilini menüdeki “Ayarlar” öğesinden değiştirebilirsiniz.
COGITO uygulamasında ek uygulama paketlerini seçebilme opsiyonunuz bulunmaktadır. “Ruh hali ve Benlik saygısı” temel pakettir ve egzersizlerin pek çoğu bu paket içerisindedir. Bu paket, ruh sağlığı sorunları yaşayıp yaşamalarından bağımsız olarak iyilik hallerini geliştirmek isteyen herkes için tasarlanmıştır.
Psikotik deneyimler yaşamamış olsanız bile psikoz için tasarlanmış egzersizler de dahil tüm program paketlerini aktive etmenizi öneririz. Bu egzersizler (psikozun etkilediği ve etkilemediği) herkesin kullanışlı bulabileceği tavsiyeler içermektedir.
COGITO, kumar ve şans oyunları sorunlarını hedefleyen bir program paketi içerse de, bu gibi ve daha fazla duygusal sorunları ele almak için tasarlanmış ve Türkçe dilinde de mevcut “Yeniden Başla” isimli bir çevrimiçi müdahale de geliştirdiğimizi de lütfen unutmayın. “Yeniden Başla” hakkında daha fazla bilgiye şu linkten ulaşabilirsiniz: https://neustart-spielerhilfe.de/turkish.html
Menüde yer alan “Madalyalar” öğesinde haftalık sonuçlarınızın bir özetini göreceksiniz. Uygulama, her hafta okuduğunuz (ve umarız ki sadece okumakla kalmayıp tamamladığınız) egzersizlerin sayısını hesaplamaktadır. Haftalık sonucunuz, her Pazartesi bildirilir. Hafta boyunca en az 7 alıştırma okuduysanız, altın madalya ile ödüllendirilirsiniz.
Oyunda kalın ve uygulamayı günlük ruh sağlığınız için “diş fırçalama” aktiviteniz olarak kullanın. Siz egzersizleri uzun bir süre düzenli olarak yaptıkça, şemsiye sembolü de (korumanın sembolü olarak) kırmızıdan önce sarıya ve en sonunda da yeşile dönüşecektir.
Menüde yer alan “Kütüphane” öğesi aktif kategorileri göstermektedir. Burada gösterilen kategorileri “Ayarlar”dan seçebilirsiniz. “Kütüphane”de ayrıca “Egzersizlerim”I de bulabilirsiniz. Bu kategori, sizin tarafınızdan modifiye edilmiş ya da oluşturulmuş egzersizleri içermektedir. Herhangi bir egzersizi kısaltmak ya da kişiselleştirmek isterseniz egzersizin bitiminde yer alan kalem ikonuna tıklamanız yeterlidir. Şayet yeni bir egzersiz oluşturmak isterseniz de “Yeni egzersi ekle”ye tıklayıp talimatları takip etmeniz yeterli olacaktır.
Kütüphanenin en alt kısmında yer alan “Egzersiz ekle” butonuna tıkladığınız zaman, boş bir egzersiz kutucuğu oluşacaktır. Burada bir başlık, alt başlık ve dilediğiniz metni ekleyebilirsiniz. Ayrıca herhangi bir fotoğrafı da (örneğin evcil hayvanınızın, sevdiğiniz bir kişinin ya da sizing için önemli olan bir objenin fotoğrafı da olabilir bu) ekleyebilirsiniz. Bunu yapmak için basitçe “Fotoğraf” simgesine tıklamanız ya da telefonunuzun fotoğraf galerisinden bir fotoğraf yüklemeniz ve seçiminizi onaylamanız yeterlidir. Eğer fotoğraf yüklemek için bir onay teklifi gelmezse, “Kaydet/Ekle”ye tekrar tıklamanız yeterli olur.
Şu fonksiyonları kullanarak yeni egzersizleri düzenleyebilirsiniz:
- Kalem ikonu: Düzenleme
- Çöp kutusu sembolü: Sil. Not düşmeliyiz ki varolan egzersizleri (kalem ikonunu kullanarak) düzenleyebilir fakat silemezsiniz.
- Yıldız ikonu: Favorilere ekleme. Beğendiğiniz ve daha sık yapmak istediğiniz egzersizleri favorileriniz olarak işaretleyebilirsiniz (yıldız ikonuna tıklayarak bu işareti beyaz hale getirebilirsiniz). Favori olarak işaretlenen egzersizler diğer egzersizlere kıyasla daha fazla gösterilir.
- (Egzersiz paketlerinin yanındaki) kaydırma butonu: Eğer bu buton sağ tarafta ve turuncu renkteyse bu paketteki egzersizler aktif durumdadır fakat bu buton solda ve beyaz renkteyse bu egzersizler deaktif durumdadır. Deaktif haldeki egzersizlerin bildirimlerini almazsınız. Varolan bir egzersizi düzenlediğiniz takdirde kendi kategorisi içerisinde deaktif halde kalmaya devam edecek fakat yine de “Egzersizlerim” kategorisi altında gösterilecektir.
Lütfen farkında olun ki kendi-kendine yardım uygulamaları psikoterapinin yerini tutmaz! Bu uygulamalar yalnızca kendi-kendine yardım yaklaşımı bağlamında geliştirilmişlerdir. Kendi-kendine yardım uygulaması akut krizler ya da intihar/başkasına zarar eğilimleri için uygun terapi ve müdahale yöntemleri değillerdir! Akut kriz durumunda lütfen uzman yardımına başvurun.